Shorti hidhet kur të drejtat janë të barabarta

 

Shorti hidhet kur të drejtat janë të barabarta

Në etimologji do të thotë: pjesë, hise.

Në terminologji do të thotë: veprim (proces) i cili përcakton pjesën apo hisen e njeriut.

Dijetarët janë unifikuar në ligjësimin e shortit.

Argumenti i shortit buron nga Kur’ani dhe suneti.

Argument nga Kur’ani

Tregimi me rastin e Zekerijait a.s. dhe popullit të tij:

“Ti nuk ishe ndër ta kur i hidhnin shortet se kush prej tyre do të bëhej kujdestar i Mejremes, nuk ishe pranë tyre as kur ata ziheshin mes vete.” (Ali imran : 44.)

Tregimi i Junusit kur ishte në anije dhe i ra shorti që të hidhet në det.

“Edhe Junusi ishte një nga të dërguarit Tanë. Kur iku te anija që ishte e mbushur plotë (udhëtarë). E ai mori pjesë në short, po humbi (i ra shorti atij).” (Es-Saffat : 139-141)

Argument nga suneti

Transmeton Ebu Hurejrete r.a. se një popull i cili kishte mospajtueshmëri në mes vete rreth një përbetimi (se cili prej tyre duhej të përbetohej), paraqiten te pejgamberi s.a.v.s., pastaj ata u urdhëruan që të hedhin short në mes tyre se cili prej tyre të përbetohet.

(Hadithin e ka regjistruar Buhariu)

Urtësia e Shortit

Urtësia e hedhjes së shortit qëndron në atë se i qetëson zemrat e atyre të cilat i kanë të drejtat e njëjta në atë çështje dhe mënjanimin e akuzimit të njëri-tjetrit se ndonjëri ka pasur më shumë të drejt se tjetri.

Llojet e shortit

Llojet e shortit janë:

– Shorti i lejuar;

– Shorti Mendub;

– Shorti Vaxhib;

– Shorti Haram;

– Shorti Mekruh.

– Shorti i lejuar: është në Çështjet e lejuara, e cila nuk ndikon në armiqësi, ose nuk ndikon në dëmtimin e palëve.

– Shorti mendub: është në rastet kur zemrat qetësohen duke mos e akuzuar njëri-tjetrin.

– Shorti vaxhib: në raste ku duhet mënjanuar armiqësinë e palëve.

– Shorti mekruh: në Çështjet e papëlqyeshme.

– Shorti haram: në Çështjet e ndaluara.

Shorti si proces mund të zhvillohet në shumë Çështje. Në Çështjet kur palët kanë të drejta të barabarta dhe përcaktimi i njërës të drejtë ndaj të drejtës së njëjtë në palën tjetër.

Shembull:

– Kur bashkëpronarët kanë pjesë të barabarta në një shtëpi, parcelë të ngjashme dhe secili e dëshiron një pjesë të caktuar për shkak se secilit i përshtatet ajo pjesë, atëherë veprohet procesi i shortit, në mënyrë që të ndërpriten mosmarrëveshjet.

Dr. Musli Vërbani